|
Forritið Gadget
hefur verið þróað í samvinnu
margra stofnana í rúman áratug, undir
verkefnisstjórn á vegum Hafrannsóknastofnunarinnar.
Þetta forrit er hannað sem almennt tól
til að lýsa vistkerfum í sjó og
hefur verið notað til að lýsa þorski
í Barentshafi, síld í Norðursjó,
tegundasamspili í Írska hafinu auk fjölmargra
tegunda á Íslandsmiðum og samspils þeirra.
Gadget byggir á áratuga rannsóknum
á sviði fjölstofnalíkana og nýtir
kunnáttu sem þar hefur skapast. Forritið
er ansi flókið enda er ætlast til þess
að það megi nota til að smíða
líkön sem geti endurspeglað mjög breytilega
tegundaflóru. Sem einfalt dæmi má nefna
að líkön geta náð yfir margar
tegundir, þær mega flytja sig á milli
svæða, vöxtur þeirra getur byggt á
fæðunámi eða má lýsa
með föstum ferlum o.s.frv. Slík líkön
innihalda ætíð nokkuð af óþekktum
stærðum og eru þær metnar með
tölfræðilegum samanburði við fyrirliggjandi
gögn.
Á Íslandi byggir Gadget á reynslu
við fyrirrennara sinn, Bormicon, sem var hluti af fjölstofnaáætlun
Hafrannsóknastofnunarinnar á árunum
uppúr 1990, en Bormicon byggir á lýsingu
sem var sett fram í tímaritsgrein
Gunnars Stefánssonar og Ólafs K. Pálssonar
1998.
Á undanförnum árum hefur Gadget verið þróað sem hluti af verkefninu dst2, sem styrkt er af ESB. Hluti af dst2-verkefninu hefur verið skilgreining og uppsetning samstilltra gagnagrunna. Þessir gagnagrunnar hafa verið skilgreindir þannig að þeir geta átt við hvaða sjávarvistkerfi sem er. Gagnagrunnarnir verða m.a. notaðir fyrir ýmis vistkerfi í Miðjarðarhafi og á landgrunni Iberíuskaga á næstu árum í öðru ESB verkefni, en þar er Hafrannsóknastofnunin þáttakandi og Gadget verður notað til að lýsa vistkerfunum.
Tölulegar niðurstöður hrefnurannsóknanna
verða settar inn í gagnagrunna Hafrannsóknastofnunarinnar
og þaðan inn í samstilltan gagnagrunn.Gadget
verður síðan notað til að byggja
upp líkön sem lýsa fyrst hegðun hrefnunnar,
göngum og vexti. Fyrirliggjandi líkön sem
lýsa öðrum tegundum (m.a. þorski)
verða síðan tengd hrefnulíkaninu og
þá verður vöxtur hrefnunnar látinn
byggja á áti hennar af öðrum tegundum.
Til baka |
